موقعیت کنونی شما قابل شناسایی نیست، لطفا نشانی خود را در این قسمت بنویسید.راهنمای بیشتر

منو سایت
MT

BLOG

اینجا براتون کلی قصه داریم، قصه ی جورابای رنگارنگ ...

از تولید تا نگهداریشون

پنبه و موارد مربوط به آن

اگرچه الیاف ساقه ای در نوع خود دارای ارزشی در صنعت نساجی است، ولی اهمیت آنها هرگز به پنبه نمیرسد . از خصوصیات مهم این الیاف، استحکام زیاد درپارچه، داشتن قدرت و قابلیت انعطاف در مقابل هرگونه عملیات گی و بافندگی و تمایل به جذب رنگهای متفاوت است. همین خصوصیات باعث شده است که با وجود افزایش الیاف مصنوعی ، پنبه اهمیت خودش را حفظ کند و مقدار محصول و مصرف آن همواره افزایش یابد. تاریخ تولید پارچه های پنبه ای به دوران تمدن اولیه مصر قدیم میرسد. عملیات ریسندگی و بافندگی پنبه به طور ابتدایی در کشور هندوستان ، در حدود ۱۵۰۰ سال پیش از میلاد انجام میگرفت. امپراطوری روم ، کشت پنبه در سواحل دریای مدیترانه کاملا رایج بود انقلاب صنعتی انگلیس باعث تغییرات زیادی در صنعت نساجی شد و در قرن نوزدهم کشت پنبه در اکثر نقاط دنیا به مقدار فوق العاده زیادی افزایش یافت. امروزه مقدار تولید پنبه در ایالات متحده امریکا در حدود یک سوم مجموع تولید پنبه درجهان است. در بیش از ۶۰ کشور مختلف ، کشت پنبه انجام میگیرد. اسامی پانزده کشور که از نظر تولید پنبه در ردیف هستند به ترتیب، از این قرارند. پنبه گیاهی است علفی که ارتفاع آن به ۰/۶ تا ۲ متر میرسد . برگهایش دا رای بریدگی است و گلهای سفید ، زرد ویا صورتی دارد. میوه پنبه کپسولی به اندازه یک گردو به نام غوزه پنبه که تخمکها که در واقع اکه تخمکها که در واقع همان تخم پنبه ۲ هستند درون آن قرار دارند الیاف پنبه به صورت توده ای متراکم در سطح تخمکها رشد می کنند. گلهای که در روی گیاه میرویند، معمولا هر کدام بیش از ۱۵ تخمک دارند که درتوی غوزه گیاه قرار دارند. غوزه پس از رشد کامل گیاه بازمیشود و تخمکها و الیاف در داخل غوزه به صورت توده کرکدار در معرض هوا قرار می گیرند. هریک از تخمک های گیاه در حدود ۲۰۰۰۰ تارلیف در سطح خوددارد و بنابراین هریک از غوزه ها تقریبا حاوی ۳۰۰۰۰۰ تارلیف هستند. وقتی که غوزه گیاه باز میشود رطوبت داخل الياف تبخیر میشود و الیاف حالت استوانه بودن خود را از دست می دهد و این عمل باعث میشود که دیوارهای سلولی آن جمع شوند و حالت فرو- ریختگی بیابند. در چنین حالتی ، تارپنبه یک پنبه یک پیچش مختصر ، یا نیم تاب به خود میگیرد که آن را اصطلاحا  پیچیدگی مینامندنظر داشت که سایر شرایط از قبیل مناسب بودن زمین و همچنین شرایط نظیر رطوبت زیاد و نور آفتاب نیز در مرغوبیت آن اثر می گذارد. در یک گیاه ،معمولی رشد الیاف در داخل غوزه مدت یک ماه و نیم طول میکشد ولی همه آنها در یک موقع به رشد کامل خود نمیرسند و ممکن است بین تا و هفته طول بکشد. از زمانی که گیاه دارای گل میشود تا زمانی که آخرین به هر طریقی که رشد پنبه در داخل غوزه انجام گیرد، مقداری از الیاف رشد فوزه ها شروع به بازشدن میکنند، ممکن است در حدود چهارماه طول بکشد کامل نمیکنند و مقدا ر الیاف رشد نکرده به الیاف رشد کرده در داخل غوزه شان دهنده کیفیت و بازدهی محصول است. در الیاف معمولی ممکن است در حدود یک چهارم الیاف رشد نکرده وجود داشته باشدوگاهی اوقات الیاف رشد کرده در داخل غوزه ممکن است به نود درصد برسد. الیاف رشد نکرده ممکن است به طرق مختلفی ایجاد مشکلات کند که اهم آن بدین قرار است:

معمولا بعد از خاتمه عملیات ،رنگرزی الیاف رشد نکرده نسبت به الیاف رشد کرده کم رنگتر هستند واین در اثر ضخیم نبودن دیواره ها ویا عدم تکامل ساختمان لیف پنبه نارساست مقاومت این گونه الیاف فوق العاده کمتر از الیاف رشد کرده است و به سهولت پاره میشودبرای عملیات ریسندگی قابل استفاده نیستند و به عنوان ضایعات زیاد، دور ریخته میشوند. دارای قابلیت انعطاف هستند و به سهولت به دور الیاف دیگر کنند. اگر چنین الیافی در پارچه رنگ شده وجود داشته باشند، به علت کمرنگ بودن آن، کالای رنگ شده یکنواخت می پیچند وایجاد نپ به نظر نمی آیند

موا د تشكیل دهنده الیاف سلولزی پنبه

صرفنظر از سلولز که تقریبا  ۹۴-۸۸ از وزن الیاف پنبه را تشکیل میدهد مواد دیگری نظیر پکتین ، واکس ، پروتئین و موادکانی در این لیف وجود دارد

طبقه بندی گیاهی پنبه

طبقه بندی گیاهی مختلفی برای پنبه وجود دارد، ولی متداولترین آنها پنبه را به دونوع آسیایی و آمریکایی تقسیم می آسیایی را پنبه دنیای قدیم و امریکایی را پنبه دنیای جدید می گویند. اما به هر حال انواع وحشی گیاه پنبه که در تمام قاره ها وجود داشته است، اجداد حقیقی پنبه های امروزی هستند که با تربیت و اصلاح نژاد و پرورش در محلهای مناسب در طول تاریخ به مرحله کنونی رسیده اندو به طور کلی انواع پنبه ای که در نساجی به کار میرونداز دو گروه زیر هستند پنبه آسیایی این، پنبه در نواحی هندوستان ، پاکستان افریقا و اغلب کشورهای آسیایی و منجمله پنبه بومی ایران است که در ناحیه خراسان و کرمان کشت میشوند. ارتفاع بوته های این گیاه  متر می رسد و طول الیافش در حدود ۲۴ - ۱۵ میلیمتر است .الیاف تقریبا هستند. از انواع نژاد این پنبه دونوع گوسیپیوم هر با سیوم و گوسیپیوم است، ست و نژاد دیگری از پنبه آسیایی به نام گوسیپیوم نانکینگ است که در هند و چین (سیام) لائوس وهندوستان کشت میشوند  پنبه امریکایی این، نوع پنبه که بیشتر از هر نوع پنبه ای در دنیا کشت میشود

نژادهای متداول پنبه در ایران

به طور کلی دو نوع پنبه در ایران کشت میشود، نژادهای بومی ونژادهای خارجی نژادهای بومی ایران را در واقع همان گروههای پنبه آسیایی تشکیل میدهند. درسالهای اخیر اقدامات وسیعی جهت بهبود کشت پنبه ایران از طرف وزارت کشاورزی و مراکز دیگری نظیر بنگاه اصلاح بذر ورامین و سازمان پنبه کشور و دانشکده های کشاورزی به عمل آمد و نژادهای مختلفی را مورد اصلاح قرار داده اند که فعلا یک نوع آن، به نام پنبه بومی آریا پس از طی آزمایشات لازم مورد کشت قرار گرفت و مشخصات آن چنین است: ارتفاع بوته های آن ۱۱/۶ متروغوزه هایش نسبتا گرد و کوچک و طول اليافش حدود۲۰-۱۸ میلیمتر است. این نژاد در مازندران ، خراسان کرمان ، اصفهان ویز دکشت میشود ونتایج رضایت بخشی داشته اند که انواع مهم آن به قرار زیرند: نژاد پلند پنبه منسوب به این نژاد از سالهای قبل از کشورهای امریکا و روسیه و آفریقا به ایران آورده شده و در نقاط مختلف کشور نظیر خراسان، کرمان وفارس کشت شده است. پنبه های معروف به فیلستانی وكوكرس جزو این نژاد به شمار می آیند طول الیاف این پنبه حدود ۲۷۳۰ میلیمتر است